Een theoretisch kader schrijven

Je hebt een probleemanalyse opgesteld en daaruit heb je een probleemstelling en wellicht al deelvragen geformuleerd. De volgende stap is het schrijven van een theoretisch kader. Dit houdt in dat je een literatuuronderzoek gaat doen om meer te weten te komen over het onderwerp van je onderzoek. De bevindingen presenteer je in een theoretisch kader, een vast aspect van je scriptie.

Het doel van een theoretisch kader

Het doel van een theoretisch kader c.q. literatuuronderzoek is om te onderzoeken welke theorieën en modellen je daadwerkelijk gaat gebruiken voor je onderzoek. De resultaten van een literatuuronderzoek dienen functioneel te zijn voor het (veld)onderzoek en de implementatie. Je dient dus te beargumenteren waarom je bepaalde theorieën en modellen wel (of niet indien er meerdere soortgelijke theorieën/modellen zijn) gaat gebruiken voor je onderzoek.

Hoe pak je een literatuuronderzoek aan?

Om je literatuuronderzoek in goede banen te leiden, neem je je probleemstelling en deelvragen als uitgangspunt. Je benoemt de kernbegrippen uit je probleemstelling en deelvragen en onderzoekt wat daarover vanuit de theorie bekend is. Je onderzoekt voor die begrippen factoren waardoor ze onderzoekbaar / meetbaar zijn. Hiervoor bestudeer je boeken, (wetenschappelijke) artikelen, andere, soortgelijke onderzoeken en dergelijke. De instrumenten waarmee je die factoren gaat onderzoeken beschrijf je in het onderdeel onderzoeksmethodologie van je scriptie.

In je theoretisch kader breng je, net zoals in je deelvragen, een logische structuur aan. Onderzoek wat er per deelvraag vanuit de theorie bekend en relevant is om de deelvragen mee te kunnen dekken. Vermeld de geraadpleegde bronnen erbij conform de referentiestijl die bij jouw opleiding wordt gebruikt. De meest gebruikte referentiestijl is de APA-stijl. Zorg er ook voor dat je bronnen ‘state of the art’ zijn. Een boek over bijvoorbeeld Internet Marketing dat stamt uit 2005 voldoet niet meer. Er zijn namelijk meer recente boeken op dat vlak die meer aansluiten bij de ontwikkelingen anno nu. 

De eisen die je opleidingsinstituut stellen aan je theoretisch kader zijn uiteraard belangrijk. Hou daar rekening mee. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat er een minimum aantal boeken vereist zijn op je literatuurlijst of dat je louter verdiepende literatuur op je literatuurlijst mag hebben (dus geen basisliteratuur).

Tip: Het is vaak verstandig om de deelvragen pas te formuleren nadat je een literatuuronderzoek hebt gedaan. Indien je de literatuurstudie inricht aan de hand van je probleemstelling, dan kun je vaak de deelvragen vanuit de theorie halen. Het zal maar net zo zijn dat je tegen een theorie of model aanloopt die functioneel is voor je gehele onderzoek.

Aandachtspunten

• Heb je de kernbegrippen van je onderzoek beschreven?
• Heb je voor die kernbegrippen relevante theorieën/modellen/bepalende factoren gevonden, zodat ze onderzoekbaar zijn?
• Heb je duidelijk verantwoord waarom de gekozen theorieën en modellen bijdragen aan het beantwoorden van de deelvragen en uiteindelijk de probleemstelling?
• Is er al een ander (bestaand) onderzoek op het vlak van je onderzoek?
• Wat zou jij en de lezer van jouw onderzoek kunnen leren van jouw onderzoek?
• Maak je gebruik van bronvermelding conform de gevraagde referentiestijl?
• Zijn de geraadpleegde bronnen ‘state of the art’?
• Is precies duidelijk wat en hoe je je probleemstelling en bijbehorende deelvragen moet onderzoeken?

Gerelateerd: Literatuuronderzoek: in vijf stappen een doelgerichte aanpak

Foto intro door Thomas Leuthard