Sterke probleemstelling en deelvragen formuleren
Nadat je de probleemanalyse hebt uitgevoerd ga je het onderzoek verder kanaliseren in een probleemstelling en deelvragen. Hierdoor weet je wat je te onderzoeken hebt.
Een sterke probleemstelling
De probleemstelling wordt in een onderzoek vaak de centrale onderzoeksvraag genoemd. Maar hoe zorg je ervoor dat deze vraag sterk geformuleerd wordt?
De probleemstelling dient afgeleid te zijn uit de voorafgaande probleemanalyse. Het is vaak een open vraag en bestaat uit maximaal 25 woorden. In deze vraag dien je voldoende afbakening aan te brengen. Dit doe je door de begrippen die je erin opneemt af te bakenen. Het zorgt ervoor dat je onderzoek niet te breed wordt. De probleemstelling moet ook duidelijk zijn. Dit betekent dat het geen onduidelijke, nietszeggende begrippen mag bevatten, tenzij deze begrippen eerder helder zijn toegelicht. Daarnaast dient de probleemstelling onderzoekbaar en haalbaar te zijn. Is er voldoende tijd beschikbaar? Zijn er genoeg financiële middelen voor het onderzoek? Is het personeel bereikbaar en bereid mee te helpen aan het onderzoek? Zijn respondenten bereikbaar en bereid om mee te doen aan het onderzoek? Is de te onderzoeken informatie te verzamelen? Maak de balans op en beslis of je verder zult gaan met je onderzoek.
Tip: Wees kritisch en bespreek de probleemstelling met de betrokken partijen (de opdrachtgever en het opleidingsinstituut).
Deelvragen formuleren
Nadat je de probleemstelling geformuleerd hebt, ga je deze operationaliseren in drie tot vijf deelvragen. De deelvragen dienen functioneel bij te dragen aan de beantwoording van de probleemstelling. Er dient ook voldoende afbakening te zijn in de deelvragen om de focus te verscherpen. Daarnaast moeten de deelvragen in een logische volgorde staan. Deze volgorde bepaalt de manier waarop je het onderzoek gaat benaderen. Ook voor de deelvragen geldt dat deze duidelijk en onderzoekbaar moeten zijn.
Vaak is er een deelvraag toegewijd aan wat er vanuit de literatuur bekend is over het onderwerp van het onderzoek: “Wat is er vanuit de theorie bekend over het onderwerp X?” Je dekt deze deelvraag middels het uitvoeren van een literatuurstudie. De probleemstelling en overige deelvragen bevatten kernbegrippen die je ook verder operationaliseert door middel van een literatuurstudie.
Aandachtspunten
- Is de probleemstelling duidelijk afgeleid uit de probleemanalyse?
- Is de probleemstelling in de vragende vorm en bestaat het uit één vraag?
- Is er voldoende afbakening in de probleemstelling?
- Is de probleemstelling duidelijk, onderzoekbaar en haalbaar?
- Bevat de probleemstelling maximaal 25 woorden?
- Vloeien de deelvragen logisch voort uit de probleemstelling?
- Dragen de deelvragen bij aan de beantwoording van de probleemstelling?
- Is er voldoende afbakening in de deelvragen?
- Zijn de deelvragen duidelijk, onderzoekbaar en haalbaar?
- Staan de deelvragen in een logische volgorde?
- Heb je minimaal drie tot maximaal vijf deelvragen?